10 χιλιάδες ώρες προπόνησης (12-18)

Οι μελέτες σχετικά με την ανάπτυξη ποδοσφαιριστών δείχνουν, ότι ένας νεαρός ποδοσφαιριστής χρειάζεται περίπου 10.000 ώρες στοχευμένης εξάσκησης για να φτάσει σε επαγγελματικό επίπεδο, βασισμένο στη θεωρία της “σκόπιμης εξάσκησης” (deliberate practice) του Ericsson.

Ωστόσο, πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν, ότι αυτό το νούμερο μπορεί να ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με το ταλέντο, το περιβάλλον και τις ευκαιρίες.

Ανάλυση προπόνησης ανά ηλικία

Αν ένας νεαρός ξεκινήσει στα 12 και θέλει να γίνει επαγγελματίας στα 18:

• Σύνολο ετών: 6 χρόνια

• Σύνολο ωρών που απαιτούνται: 10.000 ώρες

• Ώρες ανά έτος: 10.000 / 6 = 1.667 ώρες

• Ώρες ανά εβδομάδα: 1.667 / 52 = περίπου 32 ώρες/εβδομάδα

Αυτό σημαίνει, ότι ένας νεαρός ποδοσφαιριστής πρέπει να αφιερώνει τουλάχιστον 4-5 ώρες την ημέρα σε προπόνηση, αγώνες, ανάλυση παιχνιδιού και ατομική βελτίωση.

Ρεαλιστική προσαρμογή

Στην πράξη, οι νεαροί ποδοσφαιριστές προπονούνται 15-20 ώρες την εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένων των αγώνων, της ατομικής εξάσκησης και της ανάλυσης παιχνιδιού.

Οι Ακαδημίες ελίτ, όπως αυτές των μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων, πλησιάζουν ή ξεπερνούν τις 20-25 ώρες εβδομαδιαίως.

Για να φτάσει ένας παίκτης σε επαγγελματικό επίπεδο, δεν αρκεί μόνο ο όγκος των ωρών, αλλά και η ποιότητα της προπόνησης.

Εξατομικευμένη προπόνηση, αγώνες υψηλού επιπέδου και σωστή καθοδήγηση είναι εξίσου σημαντικά με τις ώρες που αφιερώνει κάποιος.

Μύθος ή πραγματικότητα;

Η θεωρία των 10.000 ωρών είναι σε μεγάλο βαθμό μύθος όταν παρουσιάζεται ως απόλυτος κανόνας.

Ο Ericsson, που ανέπτυξε την έννοια της “σκόπιμης εξάσκησης” (deliberate practice), δεν είπε ποτέ, ότι 10.000 ώρες εγγυώνται την επιτυχία, αλλά ότι η ποιοτική και στοχευμένη εξάσκηση είναι ο βασικός παράγοντας που διαφοροποιεί τους κορυφαίους από τους μέτριους.

Γιατί είναι μύθος;

Δεν είναι όλες οι ώρες ίδιες → Δεν έχει σημασία μόνο ο όγκος, αλλά η ένταση, η καθοδήγηση και η προσαρμογή στην προπόνηση.

Υπάρχουν ατομικές διαφορές → Κάποιοι φτάνουν στο επαγγελματικό επίπεδο με λιγότερες ώρες λόγω ταλέντου, φυσικών ικανοτήτων ή καλύτερου περιβάλλοντος.

Ο ρόλος της τύχης και των ευκαιριών → Η σωστή στιγμή, ο κατάλληλος προπονητής, η έκθεση σε ανταγωνιστικό περιβάλλον παίζουν τεράστιο ρόλο.

Ορισμένοι παίκτες δεν χρειάστηκαν τόσες ώρες → Πολλοί κορυφαίοι ποδοσφαιριστές έφτασαν στο υψηλό επίπεδο χωρίς να αγγίξουν τις 10.000 ώρες (π.χ. Mbappé, Haaland, κλπ).

Τι ισχύει στο ποδόσφαιρο;

Οι περισσότεροι επαγγελματίες παίκτες έχουν περάσει 8.000-12.000 ώρες σε ποδοσφαιρική εξάσκηση μέχρι τα 18 τους.

Το αγωνιστικό περιβάλλον (ανταγωνιστικά πρωταθλήματα, καλές Ακαδημίες, ποιοτικοί προπονητές) είναι εξίσου σημαντικό με τις ώρες.

Οι παίκτες που φτάνουν σε υψηλό επίπεδο συνήθως αυξάνουν σταδιακά την ένταση της προπόνησης, αντί να βασίζονται απλά σε έναν αριθμό ωρών.

Ποιος ήταν ο Anders Ericsson;

Ο  Anders Ericsson (1947-2020) ήταν Σουηδός ψυχολόγος και καθηγητής, γνωστός για την έρευνά του στη σκόπιμη εξάσκηση (deliberate practice) και την ανάπτυξη της εξειδίκευσης σε διάφορους τομείς, όπως ο αθλητισμός, η μουσική και το σκάκι.

Η θεωρία της σκόπιμης εξάσκησης

Ο Ericsson υποστήριξε, ότι η αριστεία δεν είναι αποτέλεσμα έμφυτου ταλέντου, αλλά κυρίως αποτέλεσμα εστιασμένης και ποιοτικής εξάσκησης.

Σύμφωνα με αυτόν, η εξάσκηση πρέπει να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά για να είναι αποτελεσματική:

Στόχευση → Η προπόνηση πρέπει να επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες δεξιότητες, όχι απλά σε επαναλήψεις.

Ανατροφοδότηση → Η συνεχής καθοδήγηση από προπονητές ή ειδικούς είναι κρίσιμη.

Πρόκληση → Οι παίκτες πρέπει να πιέζονται πέρα από τη ζώνη άνεσής τους.

Επανάληψη με βελτίωση → Δεν αρκεί η απλή εξάσκηση, αλλά η συνεχής αναπροσαρμογή με βάση την πρόοδο.

Η παρανόηση των 10.000 ωρών

Η έννοια των 10.000 ωρών έγινε διάσημη κυρίως από τον Malcolm Gladwell στο βιβλίο Outliers (2008).

Ο Gladwell έδωσε την εντύπωση ότι αν κάποιος εξασκηθεί για 10.000 ώρες, θα γίνει κορυφαίος, αλλά αυτό παραποιεί τη θεωρία του Ericsson.

Ο ίδιος ο Ericsson διευκρίνισε ότι:

Δεν υπάρχει μαγικός αριθμός → Άλλοι χρειάζονται λιγότερες ώρες, άλλοι περισσότερες.

Η απλή επανάληψη δεν αρκεί → Χρειάζεται έξυπνη και καθοδηγούμενη προπόνηση.

Το περιβάλλον παίζει ρόλο → Ο ανταγωνισμός, οι προπονητές και οι ευκαιρίες είναι εξίσου σημαντικά.

Τι σημαίνει αυτό για το ποδόσφαιρο;

Στο ποδόσφαιρο, η επιτυχία δεν βασίζεται μόνο στις ώρες προπόνησης, αλλά στην ποιότητα της προπόνησης, την προσαρμογή στις απαιτήσεις του αθλήματος και την εμπειρία από αγώνες υψηλού επιπέδου.